Bayındırlık ve İskân Bakanlığından:
YAPI MALZEMELERİ YÖNETMELİĞİ (89/106/EEC) KAPSAMINDA
OLUP CE İŞARETİ TAŞIMASI MECBURİ OLMAYAN YAPI
MALZEMELERİNİN TÂBİ OLACAKLARI ULUSAL
DÜZENLEMELER HAKKINDA TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: YİG-15/2006-07)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Uygulama Esasları
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ; 8/9/2002 tarih ve 24870 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nin (89/106/EEC) 7 nci maddesinde yer alan; “uyumlaştırılmış standartlarda ve Avrupa teknik onaylarında aksi yönde hükümler bulunmaması halinde, AB’yi kuran anlaşmayla tutarlı olan ulusal mevzuata göre üretilen malzemelerin piyasaya arzına izin verilir”, hükmü gereğince, 23/6/2004 tarih ve 25501 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) Kapsamında, Uygulanacak Teknik Şartnamelerin Yayımlanması Hakkında Tebliğ” ile duyurulan uyumlaştırılmış standartlara ve Avrupa Teknik Onay Organizasyonu (EOTA) tarafından yayımlanan Avrupa Teknik Onaylarına (ETA) tâbi olmayan, yapı malzemelerinin, piyasaya arz edilebilmeleri için yerine getirmeleri gereken kriterlerin belirlenmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamında bulunan ve gerek AB Komisyonu kararları ile ve gerekse “bina ve diğer inşaat mühendisliği işlerini içermek üzere tüm yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak amacıyla üretilen” tanımı ile tutarlı olarak Bakanlıkça tespit edilen yapı malzemelerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına dair Kanun’a ve Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca yürürlüğe konulan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’ne (89/106/EEC) dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğin uygulanmasında Yapı Malzemeleri Yönetmeliğinde (89/106/EEC) belirtilen tanımlarla birlikte aşağıdaki tanımlar geçerlidir. Bu Tebliğde geçen;
a) Güvenli Ürün: Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan ürünü,
b) Uygunluk değerlendirmesi/teyidi: Yapı malzemesinin Yapı Malzemeleri Yönetmeliğine ve bu Tebliğde atıfta bulunulan ulusal standartlara uygunluğunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyeti,
c) Ulusal Standart: Üzerinde mutabakat sağlanmış olan, Türk Standartları Enstitüsü tarafından yayımlanan, mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullanımlar için ürünün özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunların ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması ihtiyari olan düzenlemeyi,
ç) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını
d) Komisyon: AB Komisyonunu
ifade eder.
Uygulama esasları
MADDE 5 – (1) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamına giren malzemeler arasından Ek-2 ile tespit edilenlerin, piyasaya arz edilebilmeleri için “güvenli” olduklarının teyit edilmesi halinde Ek-1’de bir örneği verilen “G” işareti ile beyan edilmesi gerekir.
(2) Ek 2’de verilen Ulusal Standartların ihtiva ettiği ürün karakteristiklerinden hangilerinin doğrudan ürün güvenliğine ilişkin olduğu, 16/7/2004 tarih ve 25524 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemeleri Teknik Komitesinin Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ’e istinaden kurulan teknik alt komiteler tarafından belirlenir. TSE tarafından standartlara ek olarak yayımlanır. G işareti belirlenen bu kriterlere göre ürüne iliştirilir.
(3) G işareti, malzemelerin, Ek-2 ile listelenen ulusal standartlara uygun olarak üretildiğini, Yönetmelik dördüncü bölümde yer alan uygunluk değerlendirme prosedürlerinden ilgili olanına göre teyit edilerek, Yönetmeliğin bütün hükümlerini karşıladığını gösterir.
(4) Madde 8’de belirtildiği üzere, AB ile Türkiye arasında düzenlenmemiş alandaki karşılıklı tanıma hükmü gereği AB üyesi ülkelerden gelen bu Tebliğ kapsamındaki yapı malzemelerinin karşılıklı tanıma prensibleri çerçevesinde piyasaya arzı engellenemez.
(5) Bu tebliğ Ek-2 ile tespit edilen malzemelerden herhangi birisini kapsayan bir uyumlaştırılmış standardın yayımı halinde, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) Kapsamında, Uygulanacak Teknik Şartnamelerin Yayımlanması Hakkında Tebliğ Eki listede belirtilen mecburi uygulama tarihi itibariyle ilgili ürün G işaretlemesine tâbi ulusal standartlar listesinden çıkar. Yılda en az bir kere olmak üzere bu tebliğ Ek-2 liste güncellenerek yapılan revizyonun, “Teknik Mevzuatın ve Standartların Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında Bildirimine Dair Yönetmelik” kapsamında bildirimi yapılır. Herhangi bir malzeme aynı anda her iki işareti birden taşıyamaz.
İKİNCİ BÖLÜM
Ulusal Standartlar, G İşareti, Karşılıklı Tanıma Hükmü
Ulusal standartlar
MADDE6 – (1) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği Madde 6’da zikredilen teknik şartnamelere tâbi olan ürünlerin piyasaya arz edilebilmeleri için CE işareti taşıması mecburidir. Söz konusu teknik şartnamelere tâbi olmayan, ancak hakkında bir ulusal standart bulunan ürünlerin piyasaya arz edilmesine ise, uyumlaştırılmış standartlarda ve Avrupa Teknik Onaylarında aksi yönde bir hüküm bulunmaması halinde izin verilir. Ancak, söz konusu ulusal standartlara göre üretilerek piyasaya arz edilen bir yapı malzemesinin, Yönetmelik Ek-III – 4.3’te belirtilen dokümanlardan uygulanabilir olanları beraberinde bulundurması gerekir.
(2) Avrupa Birliğine üye bir devlette yasal olarak üretilmiş ve/veya yasal olarak serbest dolaşıma girmiş ürünlere Madde 8 hükümleri uygulanır.
G İşareti
MADDE 7 – (1) Madde 6’da belirtilen ulusal standartlardan, bu Tebliğ Ek-2’de listelenenlere tâbi olan yapı malzemelerinin, öngörülen uygunluk teyit sistemi çerçevesinde, Bakanlığın bu amaçla görevlendireceği ve ayrı bir Tebliğ ile duyuracağı uygunluk değerlendirmesi kuruluşlarının yapacağı teyit ile Yapı Malzemeleri Yönetmeliği Dördüncü Bölümde belirlenen şartlara göre, piyasaya arz edilebilmesi için, bir örneği Ek-1’de verilen “G” işaretinin yanısıra Yönetmelik Ek-III.4.2 ile belirtilen hususları da Madde 6’ya ek olarak beraberinde bulundurması mecburidir. “G” işareti Yapı Malzemeleri Yönetmeliği Madde 12 ile işaret edilen esaslara tâbidir.
(2) Bu Tebliğ Ek-2 ile listelenen ulusal standartlar ve bunlara ileride dahil edilecek veya çıkartılacak standartlar ile bunlara ilişkin olarak hangi uygunluk teyit sisteminin uygulanacağının belirlenmesi 16/7/2004 tarih ve 25524 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yapı Malzemeleri Teknik Komitesinin Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ” ile öngörülen Yapı Malzemeleri Teknik Komitesi’nin kararları esas alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(3) AB’yi kuran Anlaşmayla tutarlı olarak AB Üyesi bir ülke ulusal mevzuatına göre üretilen malzemelerin, Ek-2 de verilen standartlardaki asgari şartları sağlaması durumunda, piyasaya arzına izin verilir. Bu amaçla bir AB üyesi ülkede, 9 uncu maddenin 2 nci fıkrasında belirtilen prosedür çerçevesinde verilen raporlar ve uygunluk teyitleri ile asgari şartların sağlandığı kabul edilir.
(4) İthal ürünler Üçüncü bir ülkeden gelmeleri halinde, 9 uncu maddenin 1 inci fıkrasında belirlenen kuruluşlar tarafından uygunlukları teyit edildikten sonra piyasaya arz edilebilir.
Karşılıklı tanıma hükmü
MADDE8 – (1) Bu tebliğin işaretleme ile ilgili hükümleri AB’ye üye bir devlette yasal olarak üretilmiş ve/veya yasal olarak serbest dolaşıma girmiş ürünlere uygulanamaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilen ürünün bu mevzuatta aranan koruma düzeyini sağlamadığı yönünde bir kanıta sahip olması halinde Bakanlık aşağıda belirtilen koşulların yerine getirilmesini müteakip, 4703 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde, ürünün piyasaya arzını engelleyebilir ve/veya piyasaya arz edilmiş ise ürünü toplatabilir.
(3) Bakanlık;
a) İthalatçı ve ana dağıtıcıyı ulusal standardın hangi karakteristiklerinin söz konusu ürünün piyasaya arzını engellediği hakkında yazılı olarak bilgilendirir,
b) Mevcut ilgili tüm bilimsel verilere dayanarak, bahse konu standart karakteristiğinin uygulanmasının kamu yararına olduğu ve daha az sınırlayıcı önlemlerin uygulanamayacağı hakkında meşru gerekçelerin varlığını kanıtlar,
c) İthalatçı ve ana dağıtıcıyı, piyasaya arzın kısıtlanması önlemi uygulamaya konulmadan en az yirmi iş günü önce görüş vermeye davet eder,
ç) Nihai kararını alırken İthalatçı ve ana dağıtıcının görüşlerini dikkate alır ve,
d) Aldığı önlemler hakkında İthalatçı ve ana dağıtıcıyı başvurabileceği itiraz yollarını da belirterek bilgilendirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygunluk Teyidi ve Piyasa Gözetim ve Denetimi
Uygunluk teyidi
MADDE 9 – (1) Ek-2 liste ile belirlenen ulusal standartlara tabi ürünlerin uygunluk teyidi, 16/7/2004 tarih ve 25524 sayılı Resmî Gazete yayımlanan Tebliğ ile değişik, 31/8/2003 tarih ve 25215 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemeleri İçin Onaylanmış Kuruluşların Görevlendirilmesinde Esas Alınan Temel Kriterlere Dair Tebliğ kapsamında yapılacak başvuruların değerlendirilmesine göre Bakanlıkça yayımlanacak bir Tebliğ ile görevlendirildiği duyurulacak olan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları tarafından gerçekleştirilir.
(2) Ek–2 liste kapsamındaki yapı malzemeleri ile ilgili olarak, bir AB üyesi ülkedeki bir uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından, Türkiye’de yürürlükte olan metotlara veya eşdeğer sayılan diğer metotlara uygun olarak yapılan deney ve muayenelerden geçen malzemenin, talep edilmesi halinde, Yapı Malzemesi Yönetmeliği hükümlerini karşıladığı kabul edilir.
(3) İhraç edilecek bir ürün için hedef AB üyesi ülkede yürürlükte bulunan kurallara göre deney ve muayeneleri yürütmek üzere onay vermek istediği kuruluşu, Bakanlık, Müsteşarlık aracılığıyla, söz konusu ülkeye bildirir. Ülkeyle yapılacak bilgi alışverişi Müsteşarlık aracılığıyla sağlanır. Söz konusu bilgi alışverişinin tamamlanmasından sonra, belirlenen kuruluş, Bakanlık tarafından onaylanır. Şüpheye düşülmesi halinde, kanıt göstermek suretiyle, Bakanlık, Müsteşarlık aracılığıyla Komisyonu haberdar eder.
(4) Türkiye’de veya ihracatçı üye devlette kabul edilmiş prosedürler çerçevesinde yapılmış geçerli uygunluk değerlendirmesi işlemleri tekrarlanmaz.
(5) Bu uygunluk değerlendirme işlemleri, ihracatçı üye devletin yetkili makamlarının yaptığı kontroller olabileceği gibi, bu ülkede yapılan teknik veya bilimsel analizler ile muayene ve test sonuçları da olabilir.
(6) Bakanlık, uygunluk değerlendirmesinde mükerrerliği önlemek amacıyla, teknik ve bilimsel analizler ile testlerin;
a) ihracatçı üye devletin yetkili makamlarınca onaylanmış veya,
b) Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği çatısı altında karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış bir akreditasyon kuruluşu tarafından akredite edilmiş veya,
c) yeterliliği ve bağımsızlığı kendisince kabul edilmiş,
bir uygunluk değerlendirme kuruluşunca yapılmış olması halinde, ithalatçı veya ana dağıtıcıdan söz konusu analiz ve testlerin tekrarını istemez.
(7) Kontrollerin yapıldığına ve teknik veya bilimsel raporlara dair belgeler, ithalatçı veya ana dağıtıcının yanısıra, ihracatçı üye devletin yetkili kuruluşlarından da temin edilebilir.
Piyasa gözetim ve denetimi
MADDE 10 – (1) “G” işareti ile piyasaya arz edilen ürünlerin Piyasa Gözetim ve Denetiminin yerine getirilmesinde, 23/6/2004 tarih ve 25501 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yapı Malzemelerinin Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” hükümleri geçerlidir. Ek-2’de belirtilen standartlar kapsamındaki ürünlerin G işareti taşıması halinde, söz konusu Tebliğ Madde 6/a da istenen belgeleri karşıladığı kabul edilir. Ek-2 dışında kalan malzemeler için de madde 6/b ye göre değerlendirme yapılır.
(2) Bakanlık, bir ürünün eş değer koruma düzeyini taşımadığı ya da riskli olduğu yönünde bir şüphe duyduğu takdirde, gerekli bilgileri sağlamak üzere, değerlendirmeye başlamadan önce ürünün ithalatçısı veya ana dağıtıcısıyla temasa geçer.
(3) İthalatçı veya ana dağıtıcı, ürünün uygunluğunu gösteren teknik bilgi ve belgeleri talebi halinde Bakanlığa sunar. Bu bilgi ve belgeler, diğerlerinin yanısıra, ihracatçı üye devlet makamlarının vermiş olduğu yazılı bir onay olabileceği gibi, bu devletin ulusal mevzuatının ilgili hükümleri veya referans numaraları da olabilir.
(4) Bakanlık, üçüncü fıkrada belirtilen belgeler kendisince anlaşılamayacak, çevirisi güç ve mali açıdan külfetli yabancı bir dilde kaleme alınmış ve Türkçe çevirisi ürünün eş değer koruma düzeyini sağlayıp sağlamadığının değerlendirilmesinde mutlaka gerekli ise, zikredilen belgelerin istenen bölümlerini açıkça belirterek, tercümesini talep edebilir. Bakanlık, ithalatçı veya ana dağıtıcının kendisine sağladığı tercüme edilmiş metinleri kabul eder. Ancak, Bakanlık, ilgili kanun hükümleri gerektiriyorsa veya bu belgelerin çevirisinin güvenilirliğinden şüphe duyuyorsa noter veya başka bir yetkili merci tasdikli tercüme talep edebilir.
(5) Bakanlık, ithalatçı veya ana dağıtıcıdan, gerektiğinde ürünün bir örneğini veya ürünün miktar ve taşıdığı potansiyel risklerle orantılı olmak kaydıyla birden fazla örneğini talep edebilir.
(6) Bakanlık, temasa geçtiği ithalatçı veya ana dağıtıcıya, gerekli bilgi ve belgeleri temin etmesi, gerekiyorsa tercüme ettirmesi ve numunenin teslim edilmesi için en az yirmi iş günü süre tanır. Bu süre, 4703 sayılı Kanun hükümlerinin gerektirdiği acil önlemlerde dikkate alınmayabilir.
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ, 1/1/2008 tarihinden itibaren mecburi olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
(2) Bu Tebliğin mecburi uygulanmadığı süre zarfında, Ek-2 ile belirlenen ulusal standartlara tabi ürünler, TSE işareti veya Madde 8’e göre görevlendirilecek olan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarınca verilen “G” uygunluk belgesine istinaden iliştirilen “G” işaretini taşımak suretiyle piyasaya arz edilebilirler.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Bayındırlık ve İskân Bakanı yürütür.